Stadnicki Stanisław z Ożomli na Lesku h. Szreniawa (zm. 1610), kasztelan przemyski. Pisał się także z Leska i – choć nie posiadał tych dóbr – ze Żmigrodu. Był synem Stanisława, kasztelana sądeckiego, i Barbary z Korytków, bratem Adama (zob.), wojewody bełskiego.
Początki działalności S-ego są trudne do ustalenia, ponieważ w 2. poł. XVI w. na tym samym terenie działał jego kuzyn (brat stryjeczno-stryjeczny) Stanisław Stadnicki z Łańcuta zw. Diabłem, który również pisał się «ze Żmigrodu». Z całą pewnością to właśnie S. brał udział (obok Stadnickiego «Diabła») w elekcji deputatów na sądy kapturowe ziemi przemyskiej 28 I 1587, następnie zaś podpisał 2 XII w Wiszni laudum sejmikowe woj. ruskiego z postanowieniem konfederacji przy królu elekcie Zygmuncie III Wazie. W lutym 1590 został na sejmiku wiszeńskim obrany posłem na sejm; poparł na nim wniosek kanclerza Jana Zamoyskiego o utrzymaniu w mocy uchwały o ekskluzji arcyks. Maksymiliana Habsburga od tronu polskiego i proponował, aby objąć nią wszystkich cudzoziemców, nawet posiadających polski indygenat. S. reprezentował woj. ruskie na sejmach: 1592 r. inkwizycyjnym (wybrany 7 VIII t.r.), 1593 r. (wybrany 31 III t.r.), oraz 1595 r., na którym poparł jezuitów w ich sporze z władzami miejskimi Rygi.
Na sejm 1596 r. przybył S. w zespole posłów narzuconych szlachcie ruskiej przez protestancką opozycję pod przywództwem Marcina Broniewskiego. Jego towarzyszami byli, m.in. Jan Szczęsny Herburt i Stadnicki «Diabeł». Legalność tego poselstwa podano na sejmie w wątpliwość, zaś posłów oskarżono o użycie na sejmiku wiszeńskim przemocy i przyjazd bez instrukcji, ale ostatecznie przeważyła opinia, iż nie można obradować w sprawie obrony państwa bez posłów woj. ruskiego i S. pozostał w izbie. Na sejmiku przedsejmowym 20 I 1597 obaj Stadniccy, pod pretekstem braku zgody na podatki, doprowadzili do rozbicia obrad na odrębne koła. Swój komplet poselski określali mianem szlacheckiego, zaś zwolenników podsędka ziemskiego lwowskiego Piotra Ożgi nazywali posłami senatorskimi i «od żołnierzy». Na sejmie 1597 r. bronił S. swego prawa do zasiadania w izbie wskazując, że w obradach koła senatorskiego uczestniczyli wbrew prawu żołnierze i kompromisowo zaproponował, by z każdego z konkurencyjnych kompletów poselskich ustąpiła połowa posłów, ale propozycji tej nie przyjęto. Zygmunt III zarzucił obu Stadnickim, iż są przyczyną niezgody na sejmie. Stadnicki «Diabeł» i Jakub Sienieński zagrozili wówczas wniesieniem protestacji w przypadku wyrugowania ich z izby, nie uzyskali jednak poparcia bardziej umiarkowanego S-ego. Dn. 15 II t.r. pod naciskiem króla, a wbrew izbie poselskiej, postanowiono wykluczyć oba komplety poselskie, przeciwko czemu opowiedzieli się obaj Stadniccy, Sienieński i Herburt. Ponownie taką decyzję podjęła izba 27 II, po czym Stadniccy i Sienieński złożyli protest, uznany przez króla za prywatny. Mimo to S. pozostał w Warszawie i często pojawiał się w izbie poselskiej, pilnując, by posłowie z konkurencyjnego kompletu załatwili zlecone na sejmiku sprawy. Szczególnie upominał się o wynagrodzenie szlachcie woj. ruskiego krzywd, wyrządzonych przez wojsko kor. Skargę w tej sprawie złożył 1 III na ręce marszałka izby, star. oświęcimskiego Piotra Myszkowskiego.
W l.n. rozpoczął S. długoletnią wojnę sąsiedzką z referendarzem kor. Janem Tomaszem Drohojowskim. Właściwą przyczyną sporu były machinacje majątkowe banity Stanisława Tarnawskiego, chorążego ziemi sanockiej, właściciela znacznych, ale zadłużonych na sumę 70 tys. złp. dóbr obejmujących wsie: Zagórz, Osława (Hosława), Wielopole, Olchowa, Tarnawa, Kalnica, Smolnica, Suchowate, Poraż, Średnie, Uherce, Glinne w ziemi sanockiej oraz Bachów w ziemi przemyskiej. Jego głównym wierzycielem był Andrzej Piotr Stadnicki (brat Stadnickiego «Diabła»), który swoje prawa odstąpił bratu Marcinowi, Marcin – Andrzejowi Drohojowskiemu, ten zaś – referendarzowi J. T. Drohojowskiemu. Tymczasem Tarnawski cały swój majątek odstąpił, być może jedynie pozornie, S-emu. W lutym 1601 oskarżył S. J. T. Drohojowskiego o uwięzienie dwóch mieszczan z Leska. Ten zaś skarżył S-ego o to samo w stosunku do trzech żołnierzy królewskich, z których jeden miał umrzeć w wyniku pobicia. Do zaostrzenia sytuacji przyczyniały się dawne animozje, np. w sprawie Zborowskich, których S. bronił. Działania zbrojne rozpoczęły się w r. 1601 napaścią oddziału żołnierzy J. T. Drohojowskiego na jadącego do Przemyśla S-ego nad rzeką Strwiąż, między Chyrowem a Suszycą. S. zdołał uciec, ale zrabowano jego kosztowności. Dn. 12 V r.n. zdołał uzyskać na J. T. Drohojowskim zaoczny wyrok skazujący, niebawem jednak zawarto ugodę, a król nakazał star. sanockiemu Stanisławowi Mniszchowi usunąć z akt grodzkich wszystkie protestacje zwaśnionych stron. W lutym 1603 doszło do kolejnego konfliktu, kiedy J. T. Drohojowski oskarżył S-ego o zabór beczek z winem. W poł. t.r. między zwolennikami J. T. Drohojowskiego a S-ego doszło do zamieszek na rokach ziemskich w Przemyślu, podczas których ostrzelana została katedra rzymskokatolicka. Sprzyjający S-emu bp przemyski Maciej Pstrokoński nałożył wówczas na referendarza klątwę. W październiku t.r. J. T. Drohojowski nie dopuścił do intromisji S-ego w dobra Trzciniec, Grosiowa, Jamna i Łomna z powodu nie uregulowanych roszczeń na sumę 11 tys. złp. Zygmunt III dekretem z 28 II 1604 nakazał obu stronom poniechanie wzajemnych ataków zbrojnych i założył wadium w wysokości 120 tys. grzywien, po czym dekretem z 2 III r.n. nakazał urzędom grodzkim usunięcie z akt wszystkich protestacji przeciwko S-emu. Po chwilowym wygaśnięciu sporu, wiosną 1605, S. i J. T. Drohojowski zgodnie posłowali na sejm w jednym komplecie poselskim, konkurując z opozycyjnym kompletem na czele ze Stadnickim «Diabłem». Punktem kulminacyjnym wznowionej wojny stała się bitwa pod Bachowem, stoczona 13 lub 14 XI t.r.; referendarz został ranny, w wyniku czego 19 XI zmarł w Przemyślu. Po jego śmierci S. nie zaprzestał ataków na wdowę po nim Jadwigę z Herburtów i jej syna Mikołaja Marcina. Jadwiga zwróciła się o pomoc do króla, ten zaś w grudniu t.r. podjął się pośrednictwa między stronami. S. zaniechał walki, zaś na mocy decyzji królewskich z marca i kwietnia 1606 wszystkie protestacje i skargi przeciw niemu w sprawie zabójstwa referendarza zostały wykreślone z akt grodzkich sanockich. Spór został zakończony w styczniu r.n., kiedy Drohojowska w imieniu syna sprzedała S-emu sporne dobra, ale jeszcze w styczniu 1610 Mikołaj Marcin Drohojowski występował przeciw S-emu, który nie dopełnił pewnych zobowiązań wobec Bachowa.
S. został wybrany posłem na sejm w r. 1606, na którym rozważano jego kandydaturę do laski marszałkowskiej, ale wobec nieobecności S-ego 8 III t.r. marszałkiem wybrano Stanisława Ryszkowskiego, sędziego ziemskiego łukowskiego. Sam S. protestował 18 III przeciwko skryptowi, przedłożonemu z inspiracji ks. Janusza Radziwiłła przez innowierców. Od początku trwania rokoszu Zebrzydowskiego S. stał po stronie króla, za co w nagrodę 4 VII 1606 otrzymał nominację na kaszt. przemyskiego. Uczestniczył w zjeździe rokoszowym pod Sandomierzem, gdzie jego postawa wywołała (6 VIII) krytykę Stadnickiego «Diabła». We wrześniu t.r. podczas opracowywania artykułów rokoszowych S. sprzeciwił się potępieniu jezuitów jako zauszników króla, czym po raz kolejny naraził się stryjecznemu bratu, który nazwał go zdrajcą. Dn. 7 X podpisał S. w obozie pod Janowcem uniwersał senatorów z królem, ale niebawem, wspólnie z bratem Adamem, swoim obraźliwym zachowaniem wobec Mikołaja Zebrzydowskiego, woj. krakowskiego, o mało nie zniweczył porozumienia z rokoszanami. Incydent ten nie zachwiał pozycją S-ego: już 18 X otrzymał on przywilej na dzierżawę wsi królewskich Chotyniec i Hruszowiec. Zapewne przewidywano, iż intromisja nie nastąpi bez przeszkód, skoro król manifestem z 19 X, skierowanym do Jana, Samuela, Krzysztofa i Stanisława Drohojowskich, nakazywał im oddanie tych wsi S-emu. Drohojowscy nie wypełnili królewskiego polecenia i 19 XII złożył S. przeciw nim protest, ale już w lutym r.n. występował jako posiadacz Chotyńca i części Hruszowiec. W drodze powrotnej spod Janowca w lesie pod Chotyńcem w październiku t.r. napadł na S-ego i uwięził go rokoszanin Herburt, siostrzeniec zabitego J. T. Drohojowskiego. W wyniku mediacji arcybp. lwowskiego Jana Grzymały Zamoyskiego, kaszt. poznańskiego Jana Ostroroga, wojskiego żydaczowskiego Krzysztofa Leśniowskiego i woj. trockiego Aleksandra Chodkiewicza, S. został uwolniony. Dn. 27 X 1606 S. i Herburt podpisali w Żółkwi akt ugody. Przewidywała ona uszanowanie zasady rozjemstwa w sporach oraz zwrot zagrabionych ruchomości. Porozumienie to S. niebawem naruszył, wnosząc do grodu przemyskiego protestację, w której wyliczał cierpienia doznane w niewoli u Herburta, unieważniał zawartą pod przymusem ugodę, zaś odzyskanie wolności przypisywał ucieczce z więzienia. Równocześnie brat S-ego Adam bezskutecznie przez kilkanaście dni oblegał Herburta we Lwowie, podczas gdy stronnicy S-ego pustoszyli użytkowane przez Herburta star. wiszeńskie i mościskie. W odwecie Herburt 6 I r.n. napadł i rozgromił ludzi S-ego w Niżankowicach, zaś następnego dnia oblegał Adama w Przemyślu; nie tylko nie zdołał jednak zdobyć miasta, ale został schwytany i uwięziony przez oblężonego. Z niewoli wydostał się 16 II, kiedy spisano kolejny akt ugody między S-m a Herburtem, w którym ten ostatni, pod zakładem 100 tys. złp., zgodził się na odbycie kary dwóch lat wieży, odprawienie ze służby dworzan winnych napaści na S-ego oraz zobowiązał się wystarać o mandaty królewskie, nakazujące usunięcie wszystkich obraźliwych dla S-ego protestacji z akt grodzkich lwowskich. Prowadzenie prywatnej wojny z Herburtem nie przeszkadzało S-emu w potępianiu innych gwałcicieli porządku publicznego. Dn. 3 II 1607 podpisał w Przemyślu akt konfederacji szlachty przemyskiej przeciwko wojewodzicowi podolskiemu Jakubowi Sienieńskiemu, który urządził krwawy zajazd na dom Stanisława Derszniaka.
S. brał udział w życiu politycznym szlachty ruskiej (uciążliwości i ciężary związane z utrzymaniem wojska sprawiły, że w laudum z 10 IX 1607 sejmik wiszeński postanowił wysłać S-ego i jego brata Adama do hetmana polnego kor. Stanisława Żółkiewskiego w celu omówienia sposobów ulżenia szlachcie w trudach utrzymania wojska), natomiast jako senator nie był aktywny. W r. 1608 podpisał apel senatorów o zaprzestanie używania siły w sporach magnackich na Litwie, wg Niesieckiego t.r. miał być marszałkiem Tryb. Kor. Wotował na sejmie 1609 r., na którym został wybrany do komisji granicznej z Węgrami.
Na królewską wyprawę pod Smoleńsk w r. 1609 wystawił S. oddział 900 żołnierzy, w tym 500 piechoty, 100 kozaków i 100 Węgrów (nie wiadomo dokładnie, czy chodzi o piechotę, czy husarię węgierską), wg Żółkiewskiego «dosyć rozpustnych, swywolnych», których 20 IX t.r. prezentował Zygmuntowi III w Bajowie, zaś 29 IX wraz z oddziałami kanclerza w. lit. Lwa Sapiehy przystąpił do oblężenia Smoleńska. W związku ze skomplikowaną sytuacją polityczno-militarną (rozbieżności w planach strony polskiej i Dymitra Samozwańca), S., który już wcześniej kontaktował się listownie z Maryną Mniszchówna, żoną Samozwańca, namawiając ją do rezygnacji z pretensji do korony carskiej, 12 XI został wysłany na czele poselstwa królewskiego wraz z Krzysztofem Zbaraskim, star. krzemienieckim, Ludwikiem Wejherem, star. kościerzyńskim, Januszem Skuminem-Tyszkiewiczem, star. brasławskim, Janem Hrydziczem, pisarzem kancelarii W. Ks. Lit., Marcinem Kazanowskim, płk. husarskim, i Stanisławem Domaradzkim, podstolim lwowskim, pod Tuszyno, do obozu żołnierzy polskich wspierających drugiego Samozwańca. Za cenę zapłaty zaległego żołdu miał ich pozyskać dla polityki królewskiej, zaś w tajnym dodatku do instrukcji (datowany pod Smoleńskiem 9 XI 1609) nakazano S-emu przekonać żołnierzy, że król prowadząc wojnę z Moskwą działa na rzecz Rzpltej, nie zaś z pobudek prywatnych, by wojsko odstąpiło Samozwańca. Dn. 17 XII t.r. posłowie dotarli do obozu tuszyńskiego, gdzie 20 XII S. z sukcesem przemawiał w kole żołnierskim wzywając wojsko do posłuszeństwa królowi, a następnie od 27 XII prowadził żmudne rokowania w sprawie żołdu. Sytuację ułatwiła mu 6 I 1610 ucieczka przerażonego rozwojem sytuacji Samozwańca, wskutek czego żołnierze znacznie chętniej godzili się na warunki Zygmunta III. Rozmowy toczono również z bojarami moskiewskimi przebywającymi przy boku Samozwańca, proponując objęcie tronu carskiego przez Zygmunta III. Propozycja ta spotkała się z przychylnym przyjęciem u części z nich, inni natomiast, na czele z metropolitą rostowskim Filaretem, wysunęli kandydaturę królewicza Władysława. Prawdopodobnie w 2. poł. stycznia 1610 wyruszył S. z Tuszyna do obozu królewskiego (w literaturze powszechnie przyjmowana jest data 13 lub 15 I, ale jeden z listów S-ego do Zygmunta III, datowany 19 I spod Tuszyna, wskazuje, iż wyjazd nastąpił po tej dacie), toteż zapewne nie było go w składzie poselstwa, które 28 I powróciło pod Smoleńsk.
S. należał do wielkich właścicieli ziemskich w woj. ruskim. Jeszcze za życia ojca objął na podstawie jego cesji królewszczyzny, m.in. Ożomlę, Laszki, Wańkowice, Rudno w ziemi przemyskiej; z dóbr dziedzicznych otrzymał Biórków w ziemi krakowskiej oraz kilka wsi w ziemi przemyskiej i lwowskiej. Najrozleglejsze majątki posiadał S. w ziemiach przemyskiej i sanockiej, w sposób konsekwentny gromadząc kolejne dobra: w r. 1582 kupił od kaszt. sanockiego Jana Drohojowskiego część miasta i zamku Lesko, w r. 1590 nabył od Stanisława Herburta Sobień, Postołów, Wolę Postołowską, Monasterz (obwód Monasterzec), Załuże, Łukawicę i Wysokie, zaś w bliżej nieznanym czasie również Horodek, Dźwiniacz i Przysłup. W r. 1596 jego pierwsza żona Jadwiga z Fredrów odkupiła od swych sióstr (Zofii Czuryło, Anny Korytko i Barbary Mieleckiej) pozostałe części Leska. W ten sposób S. skupił w swym ręku bogate «państwo leskie», składające się z miasta i kilkudziesięciu wsi. O rozwój tej włości dbał szczególnie. W r. 1585 protestował przeciw pominięciu w uniwersale poborowym Leska jako miasta objętego prawem składu, występował przeciw okolicznej szlachcie, gdy naruszała przywileje mieszczan leskich, zaś 1 I 1602 wydał dla miasta obszerną ordynację. W r. 1606 kupił od brata stryjecznego Jerzego Stadnickiego części wsi: Myczków, Myczkowce, Berecznica (obecnie Bereźnica), Boberka, Zabrodzie i Zwiżenie (obecnie Zwierzyn). W r.n. Jadwiga z Herburtów, wdowa po J. T. Drohojowskim sprzedała S-emu za 70 tys. złp. miasteczko Babice oraz wsie: Bachów, Skopów, Brzuska i Suwczyce (obecnie Sufczyna). Ponadto w ziemi przemyskiej posiadał wsie Terło, Rosochy i Swinne. Dla małoletniego syna Jana Adama uzyskał 23 VII 1609 przywilej na wsie królewskie Burczyce Stare i Nowe.
S. był gorliwym katolikiem; jego przejście na kalwinizm było krótkotrwałe. Prawdopodobnie w r. 1594 zamienił kościół p. wezw. Nawiedzenia NMP w Lesku na zbór, ale jeszcze t.r. powrócił do katolicyzmu. W r. 1598 podarował jezuitom wsie Nowosiółki i Laszki (Murowane), oceniane na 14 500 złp., zaś w r. 1604 Mużyłowice i Berdechów, zapisał im także 2 tys. złp. na wsi Podłuby w ziemi lwowskiej. S. był współfundatorem kościoła p. wezw. św. św. Piotra i Pawła oraz kolegium jezuickiego we Lwowie, przekazywał hojną jałmużnę na jezuicki dom zakonny św. Barbary w Krakowie. W ordynacji dla Leska zalecał odnowienie podupadłego Bractwa Panny Marii przy tamtejszym kościele, a jezuitom zapisał 5 tys. złp. rocznego czynszu. Zapewne ze względu na okazywaną im sympatię został w r. 1603 wyznaczony przez króla do komisji, mającej rozstrzygnąć spór o grunta między lwowskimi jezuitami a miejscową gminą żydowską; miał wówczas, wraz z bratem Adamem, oprzeć się próbie przekupienia przez gminę sumą 95 tys. złp. Dn. 10 X t.r. obaj Stadniccy zjechali do Lwowa i pod nieobecność pozostałych członków komisji 13 X przysądzili sporne tereny jezuitom, jednakże Żydzi odwołali się do sądu królewskiego. Po rozprawie apelacyjnej S. ponownie wszedł w skład komisji; obrady jej nie przyniosły rezultatu. Nie został natomiast wyznaczony do kolejnej komisji, która w r. 1608 zakończyła konflikt. Na mocy testamentu, zeznanego we Lwowie w r. 1607 i potwierdzonego w r.n., S. zapisał jezuitom wsie Zimnawoda i Rudno w ziemi lwowskiej.
Do wyznawców prawosławia S. był nastawiony przychylnie. W r. 1594 sprzedał za 100 złp. leskiemu księdzu prawosławnemu Wasylowi przywilej na dziedziczne prawo do prawosławnego probostwa w Lesku. W r. 1609 wraz ze szlachtą przemyską sprzeciwiał się nominacji na przemyskie biskupstwo unickie Atanazego Krupeckiego, znanego z gorliwości w zwalczaniu dyzunitów, popierając umiarkowanego Jana Chłopeckiego. Ewangelików natomiast zwalczał na sejmach i podczas rokoszu. W rewanżu w r. 1605 Stadnicki «Diabeł», jako gorliwy kalwinista, odsunął S-ego od opieki nad swymi małoletnimi dziećmi. T.r. Stanisław Witkowski poświęcił S-emu tłumaczenie dzieła Teodora Cyriusza pt. „Zgoda tułająca się…” (Kr.). S. zmarł 17 II 1610, jedynie wg Załęskiego żył jeszcze 31 VII t.r., uczestnicząc w uroczystości kładzenia kamienia węgielnego pod budowę kolegium jezuickiego we Lwowie.
S. żenił się dwukrotnie. Z pierwszego związku z Jadwigą z Fredrów, córką Stefana, nie miał potomstwa, z drugiego małżeństwa z Heleną z Leśniowolskich, córką Jana, kaszt. czerskiego, 1.v. Radzimińską, miał syna Jana Adama (zob.), jedynego dziedzica «państwa leskiego». Po śmierci S-ego Helena wyszła za Mikołaja z Ciechanowca Kiszkę, kaszt. trockiego (zob.).
S. występuje epizodycznie w powieściach: „Bajbuza” Józefa Ignacego Kraszewskiego oraz „Złota wolność” Zofii Kossak-Szczuckiej.
Reprod. portretu, w: Łoziński W., Prawem i lewem, Kr. 1957 II; – Estreicher; – PSB (Herburt Jan Szczęsny, Krupecki Atanazy); Siarczyński, Obraz wieku panowania Zygmunta III, I 105, II 226–7; – Boniecki, V 316, XIV 125; Borkowski, Genealogie, s. 559; Niesiecki, (błędna inform. o małżeństwie S-ego z Barbarą Charlęską); Stadnicki K., Rodowody domu Stadnickich…, Lw. 1857–61, Linia Jędrzeja Stadnickiego, s. 9–10; Święcki, Historyczne pamiątki, II; Żychliński, III; – Słown. Geogr. (Lesko); Urzędnicy, III/1; – Bałaban M., Żydzi lwowscy na przełomie XVI i XVII wieku, Lw. 1906 s. 93, 95–8, 100, 105; Bendza M., Prawosławna diecezja przemyska w latach 1596–1681, W. 1982 s. 110, 122; Budziak J., Zabytki sakralne Leska, W. 1992 s. 12; Byliński J., Marcin Broniewski – trybun szlachty wielkopolskiej w czasach Zygmunta III, Wr. 1994 s. 75–6; Fastnacht A., Działy Leska oraz dóbr leskich i bachowskich z roku 1580, „Roczn. Sanocki” R. 4: 1979 s. 8; tenże, Dzieje Leska do 1772 roku, Rzeszów 1988 s. 32–3, 148, 292; Jarmiński L., Bez użycia siły. Działalność polityczna protestantów w Rzeczypospolitej u schyłku XVI wieku, W. 1992; Kaczorowski W., Senatorowie na sejmach z lat 1587/88–1609, „Zesz. Nauk. WSP w Opolu” 1990, Historia, t. 27 s. 36–7; Łoziński W., Prawem i lewem, Kr. 1957 I–II; Maciszewski J., Wojna domowa w Polsce, Wr. 1960; Niemcewicz J. U., Dzieje panowania Zygmunta III, Kr. 1860 II; Polak W., O Kreml i Smoleńszczyznę, Tor. 1995; Rzońca J., Rzeczpospolita Polska w latach 1596–1599, Opole 1990; tenże, Sejmy z lat 1597 i 1598, Wr. 1989 cz. 1 s. 32–6, 41, 116; tenże, Spór o prawomocność wyboru posłów wiszeńskich na sejmie 1597 r., „Zesz. Nauk. WSP w Opolu” 1986, Historia, t. 23 s. 13–15, 17, 19–20; Schmitt H., Rokosz Zebrzydowskiego, Lw. 1858 s. 372–3; Sobieski W., Pamiętny sejm, Kr. 1913 s. 70, 106; tenże, Żółkiewski na Kremlu, Kr. 1920 s. 62–3; Strzelecki A., Sejm z r. 1605, Kr. 1921; Trzyna E., Ziemia sanocka i struktura jej własności feudalnej od połowy XVI do drugiej połowy XVII w., „Roczn. Woj. Rzeszowskiego” R. 9: 1978 s. 163–4; Załęski S., OO. Jezuici we Lwowie, Lw. 1880 s. 6, 9, 105; – Akta grodz. i ziem., X, XX; Archiwum domu Sapiehów, Wyd. A. Prochaska, Lw. 1892 I 195–6; Budziło J., Wojna moskiewska wzniecona i prowadzona z okazji fałszywych Dymitrów od 1603 do 1612 r., Wyd. J. Byliński, J. Długosz, Wr. 1995; Diariusz spraw pod Smoleńskiem in Januario 1610, „Bibl. Ossol.” T. 2: 1847 s. 409–17; Jędrski A., Trzy znaki łaski Bożey na orizoncie Srzeniawy…, Lw. 1645 (niepaginowane); Kronika Drohojowskich, Wyd. J. Drohojowski, Kr. 1904 I–II; Listy Stanisława Żółkiewskiego 1584–1620, Wyd. T. Lubomirski, Kr. 1868 s. 9–10; Marchocki M. Ś., Historia moskiewskiej wojny, w: Moskwa w rękach Polaków, Oprac. M. Kubala, T. Ściężor, Kryspinów 1995 s. 55–6, 117–22; Pamiętnik Jakuba Pszonki. „Biblioteka Ossolińskich. Zbiór materiałów do historii polskiej”, Lw. 1874 I 42; Pamiętniki o Samuelu Zborowskim, Oprac. L. Siemieński, P. 1844 s. 35, 42; Pauli Ż., Pamiętniki do życia i sprawy Samuela i Krzysztofa Zborowskich, Lw. 1846 s. 54; Pisma polityczne z czasów Rokoszu Zebrzydowskiego 1606–1608, Wyd. J. Czubek, Kr. 1918 III; Pisma pośmiertne Stanisława Łubieńskiego biskupa płockiego, Wyd. A. B. Jocher, Pet.–Mohylew 1855 s. 114, 128–9; Rejestr poborowy ziemi przemyskiej z 1628 roku, Wyd. Z. Budzyński, K. Przyboś, Rzeszów 1997; Rokosz Zebrzydowskiego. Materiały historyczne, Wyd. A. Rembowski, W. 1893; Script. Rer. Pol., XX (Diariusze sejmowe r. 1597), XXI (Diariusze i akta sejmowe r. 1591–2); Stanisław Stadnicki ze Żmigrodu sprzedaje popostwo w mieście Lisku Wasylkowi popowi i jego potomkom, Dod. do „Gaz. Lwow.” 1852 nr 1; Vol. leg., II 1672; Wielewicki, Dziennik, I–III; Zgoda tułająca się Cyryusa Theodora z greckiego na polskie przetłomaczona przez Stanisława Witkowskiego, Kr. 1605; Zubrzycki D., Kronika miasta Lwowa, Lw. 1844 s. 233; Żółkiewski S., Początek i progres wojny moskiewskiej, W. 1920 s. 43–4; – AGAD: Metryka Kor., ks. 151 k. 96v.–7, ks. 153 k. 118–18v.; B. Czart: rkp. 96 k. 349, rkp. 97 k. 93, 95, rkp. 105 k. 3, rkp. 107 k. 716, rkp. 342 s. 573–4, 707–9, 713–14; B. Jag.: rkp. 102 k. 163–3v., 166v., rkp. akc. 5/52 k. 72, 89, 90v., 93v., 97–8; B. Kórn.: rkp. 201 k. 148–8v., 149v., rkp. 305 k. 151, rkp. 325 k. 385–90, 591, 608; B. Ossol.: rkp. 12804 nr 22, 25, 47; B. Raczyńskich: rkp. 12 k. 273v., rkp. 33 k. 66v., 78, 87, 98–106, 140.
Marcin Sokolski